Als projectleider van het EFRO project was Peter-Jan van Steenbergen verantwoordelijk voor de verbeteringen op de Zaanse Schans. Daarvoor was Peter-Jan nooit eerder op de Zaanse Schans geweest, maar het Zaanse verhaal sprak hem gelijk aan “De geschiedenis van de Zaanstreek is helemaal niet zo bekend, terwijl het zo’n mooi verhaal is van ondernemerschap en innovatie. Voordat ik op de Schans werkte kende ik ook de historie niet, dat heb ik moeten leren. Als je hoort dat hier 600 molens draaiden en dat Zaankanters uit eigen beweging panden vanuit elders uit de Zaanstreek naar één plek hebben gesleept om het erfgoed te behouden, dan is dat uniek.”

Wel heeft werken op dit bijzonder erfgoedgebied twee kanten legt Peter-Jan uit “Het leuke van werken op de Zaanse Schans is dat het ontzettend uitdagend is met name de complexiteit met alle stakeholders. Als iets lastig is, dan zit daar ook een uitdaging en dat maakt het extra leuk als je resultaten kan laten zien,” vindt Peter-Jan. “Toen ik hier kwam in 2010 lag de hele organisatie op zijn gat en de panden waren verkocht. Het is mooi om te zien bijna 8 jaar verder dat er een marketing afdeling is en dat we de panden hebben kunnen terugkopen. De facilitaire dienst draait goed en met het bestuur en de commissies is de hele organisatie opgetuigd.” Daaraan toegevoegd vindt Peter-Jan het ook ontzettend mooi om elke dag mensen op vakantie te zien “Mensen komen over de hele wereld hier op bezoek. Net als iemand naar China gaat om de Chinese muur te zien of de piramides in Egypte, komen mensen hier om de molens in Nederland te zien. Dus als je een slecht moment heb, kijk je uit het raam en je dag is weer goed.” Maar er zitten ook lastige kanten aan het werken op de Zaanse Schans vindt Peter-Jan “Op één vierkante kilometer zit je met zo veel verschillende belangen en tegenstrijdige persoonlijkheden, dat maakt het lastig om vooruit te komen.”

Peter-Jan heeft in zijn tijd als directeur veel bijzondere situaties meegemaakt, maar één verhaal staat hem nog goed bij en betreft de herinrichting van het Glop “Als projectleider van het EFRO project moesten wij het Glop inrichten. Het Glop was eerst een schelpenzee, er was geen beklinkering alleen een klein paadje naar de rederij toe. Er is toen besloten om het hele Glop met gele stenen te beklinkeren, alleen bleken deze nergens te vinden dus de aannemer wilde nieuwe bakken. Dit was echter tegen het zere been aan van de historische verenigingen.” Dus Peter-Jan gaf ze een ultimatum “Ik heb gezegd als jullie binnen twee weken het voor elkaar krijgen om 50.000 gele steentjes te vinden, ga ik ze betalen en leggen we die er in. Uiteindelijk is het Jan Piet Bloem, lid van de Historische Commissie gelukt en hebben we de juiste steentjes gebruikt. Wanneer we het over het Glop hebben, gaat iedereen lachen. Het Glop is inmiddels een historisch verhaal.”

Als ambtelijk opdrachtgever zit Peter-Jan middenin de ontwikkelstrategie en toekomst van de Zaanse Schans “Wat ik denk dat er in 2030 aan de hand is, is in ieder geval groei. We zullen minimaal moeten rekenen dat er 3 miljoen mensen komen, maar aangezien we in 2017 al op 2,2 miljoen bezoeken zitten is die 3 miljoen wel heel dichtbij dus misschien zit je wel op 4 miljoen.” Daarom vindt Peter-Jan dat er echt wat moet worden gedaan aan crowdmanagement komende periode “De massa is enorm en het wordt onhoudbaar en onbetaalbaar als je het laat gaan, dus je moet het managen en mensen verleiden om een fee te vragen. Een paar euro voor een bezoek aan dit mooie erfgoed is niks. Dat begrijpt iedereen.”

Peter-Jan denkt niet dat de Zaanse Schans er fysiek heel anders uit komt te zien in de toekomst “Ik denk dat het dorp een historisch dorp blijft, wat er puntgaaf uitziet. Het zal misschien iets groter worden, maar in de kern blijft de Zaanse Schans gewoon de Zaanse Schans.” Stiekem hoopt Peter-Jan dat een papiermolen naar de Zaanse Schans komt “Dat is mijn grote wens en het zou heel goed zijn voor de Zaanse Schans, de Zaanstreek en De Zaansche Molen dat er een witpapier molen komt die het ambacht papier maken laat zien, want dat was een grote innovatie in die tijd.”

Met de gouden tip richt Peter-Jan zich tot de gemeente “Zorg dat je dusdanig regels opstelt, dat je het uitwassen van het toerisme voor bent. Leg de hand aan de goedkope quick and dirty toerisme, zoals de ambulante handel en de bierfietsen. Je hebt heel veel mensen die zien dat het druk is op de Zaanse Schans en iets daarmee willen, maar daar moet je regels voor maken. De uitdaging aan de gemeente om ons daarbij te helpen, zodat wij de Zaanse Schans op een goede manier kunnen managen. Anders wordt het echt vechten tegen dat soort toeristenpartijen en gaat daar de energie naar toe in plaats van het behoud van het erfgoed. Ik denk dat we het kunnen, maar moeten nu wel echt aan de slag.”